AI ontketent een revolutie in de gezondheidszorg?

De gezondheidszorg is één van de sectoren waarbij digitalisering vaak nog in de kinderschoenen staat. Het digitaliseren en delen van bijvoorbeeld patiëntendata en andere informatie is altijd lastig gebleken, waarbij er zelfs nog ziekenhuizen zijn die faxen versturen. Ook is het vaak een conservatieve sector waarbij innovaties doorvoeren langzaam gaat, terwijl wel de administratieve- en regeldruk steeds meer toeneemt. Hierdoor hebben artsen steeds minder tijd om het werkt te doen waarvoor ze zijn opgeleid.

De komst van AI zou hierin wel eens een verandering in kunnen gaan brengen en de winstmarges van farmaceuten en ziekenhuizen kunnen verhogen. Sterker, het zou wel eens voor een revolutie binnen de gezondheidszorg kunnen zorgen?

Er zijn drie belangrijke segmenten in de gezondheidszorg aan te wijzen waar AI een belangrijke rol gaat spelen: medische technologie, medicijnonderzoek en digitale gezondheidszorg.

AI verbetert diagnose

AI is al jaren aanwezig in de sector, maar heeft zich de afgelopen 10 jaar voornamelijk beperkt tot medische apparatuur en in het bijzonder beeld gestuurde (zoals MRI/CT scans) therapieën. AI wordt steeds meer gebruikt om sneller en scherpere MRI-scans (dubbele resolutie) te genereren, zodat patiënten minder lang in de MRI-scanner hoeven te liggen. De scantijd kan met 70% worden verkort. Dit bespaart veel geld voor het ziekenhuis waardoor er meer onderzoeken gedaan kunnen worden.

Ook kan AI op een scan vaak veel meer zien dan een arts en geeft het minder fouten. Tenslotte moeten in Europa nu nog twee radiologen naar een scan kijken, dat kan met AI straks terug naar één, wat weer veel kosten bespaard.

AI helpt chirurg

Binnen endoscopie wordt steeds meer gebruikt gemaakt van AI om sneller en preciezer te diagnosticeren d.m.v. slimme camera’s, bijvoorbeeld bij darmonderzoek. Tevens wordt er op de operatietafel steeds meer gebruikt gemaakt van AI, waarbij een chirurg real time assistentie krijgt van een AI-assistent die bijvoorbeeld scans van de patiënt naar voren kan halen.

Zo gebruikt het bedrijf Intuitive surgical ook al jarenlang AI voor haar chirurgische robots. Hierin kan ook in de komende jaren een versnelling komen wanneer vision language models gebruikt zullen worden in de operatiekamer. Hierbij wordt gebruik gemaakt van spraakgerichte assistentie van de robot op basis van beelden, waardoor AI de chirurg kan sturen op basis van eerder uitgevoerde operaties.

AI versnelt ontdekking nieuwe medicijnen

De helft van de Nvidia’s omzet binnen gezondheidszorg (in totaal zo’n USD 1 miljard) komt tegenwoordig uit medicijnonderzoek, terwijl dit tot aan kort geleden nog zeer gering was. Deze markt is dus razendsnel aan het groeien. In de markt van medicijnonderzoek gaat jaarlijks zo’n $250 miljard om. Een gigantische markt dus en een grote kostenpost voor farmaceuten.

Het grote voordeel met AI is dat de doorlooptijd van de medicijnontwikkeling verkort kan worden met daarbij een grotere kans op succes. Hierdoor zou er naar schatting zo’n 20-40% op de ontwikkelingskosten bespaard kunnen worden. Tevens zullen er nieuwe medicijnen gevonden kunnen worden waar we nu het bestaan nog niet van afweten. Er zijn nu al databases beschikbaar met miljoenen eiwitstructuren die gratis toegankelijk zijn via opensource platformen zoals Alphafold (van Google). Uiteindelijk zullen resultaten uit onderzoek altijd nog klinisch gevalideerd moeten worden in het lab.

Een grotere kans op het vinden van nieuwe medicijnen is belangrijk. Wanneer medicijnen van patent afgaan (meestal na 20 jaar), moeten farmaceuten deze medicijnen vervangen om door te kunnen blijven groeien. Hoe succesvoller ze in het vinden van nieuwe medicijnen zijn, hoe hoger en stabieler ook de groei van de farmaceut zal zijn.

De eerste successen worden al geboekt door bijvoorbeeld het biotechnologiebedrijf Amgen. Amgen wist de doorlooptijd van medicijnonderzoek van 2 jaar naar 9 maanden te verkorten. Daarnaast steeg de kans op succes door AI van 50% naar 90%.

De supercomputers van Nvidia kunnen niet alleen veel meer dataprocessen aan, maar AI kan door het continue zelflerend effect een veel betere voorspellende waarde geven. Ook voor de op persoon gerichte gezondheidszorg kan AI een belangrijke rol gaan spelen.

AI helpt ook mee in het ziekenhuis

Wat nu nog in de kinderschoenen staat is wat AI kan betekenen voor ziekenhuizen. In veel gevallen is een arts of een verpleger de helft van de tijd kwijt aan administratieve taken. Veel van deze taken zou AI kunnen overnemen/automatiseren.

Een groot deel van de gezondheidszorg in een ziekenhuis bestaat uit communicatie en het zoeken en geven van informatie. Dat is ook waar grote AI taalmodellen goed in zijn. Denk daarbij aan gesprekken met patiënten of zorgverleners die door de AI assistent d.m.v. spraakondersteuning technologie omgezet kunnen worden in tekst of dat automatisch gegevens worden ingevoerd.

Met AI kun je ook veel voorspellende analyses doen binnen het ziekenhuis wat leidt tot veel betere zorgplanning en dat AI kan voorspellen wanneer een patiënt zorg nodig heeft.

AI automatiseert overdracht dienst

Een praktisch voorbeeld van AI in ziekenhuizen is bij HCA (grootste private ziekenhuisketen in de VS) te zien die 3 jaar geleden al begonnen is met het toepassen van AI. Eén van de momenten die veel tijd kost in een ziekenhuis en foutgevoelig is, is het overdragen van de dienst van de ene ploeg van verpleegkundigen naar de andere. Vaak gebeurd dit handmatig.

Bij HCA wordt dit overdrachtsproces 400.000 keer per week uitgevoerd. Reden voor HCA om een groot AI taalmodel te laten trainen om dit werk voor de verpleegkundige te gaan doen. Het model werd geleerd om een elektronisch medisch dossier te lezen, de afkortingen te kennen en aanwijzingen te geven. Het taalmodel is gebleken zeer goed in staat om te zijn om samenvattingen te maken, informatie te vinden en informatie tot op zekere hoogte daadwerkelijk te interpreteren.

Het hele proces kan dus geautomatiseerd worden en in het geval van HCA wel 400.000 keer per week, waardoor deze last bij de verpleegkundigen wordt weggenomen en de productiviteit per verpleegster flink omhoog gaat.

AI kan dus op verschillende fronten een groot verschil maken voor bedrijven actief in de gezondheidszorg en niet alleen de winstmarges vergroten maar ook de omzetgroei doen versnellen.

De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.